Tse ka Hare
Tlhaloso
Ka selemo, nako ea (ramson) ea konofolo ea hlaha ea morung e qalile, e thathamisitsoeng Bukeng e Khubelu. Ho bokelloa le ho rekisoa ha semela sena sa litlama ho kotsi tikolohong, empa konofolo e hlaha e ka lengoa sebakeng sa hau sa marang-rang kapa ea rekoa lirapeng tsa bo-'mè ba malapa.
Bear eiee, joalo ka konofolo ea naha e boetse e bitsoa har'a batho, e tsebahala ka thepa ea eona e molemo, haholo-holo bakeng sa lithibela-mafu tsa eona tse matla le likokoana-hloko, bactericidal le fungicidal, hammoho le tlhahiso ea vithamine ea eona.
Ramson e atile linaheng tsa Europe, moo e sebelisoang haholo bakeng sa lijo. Ka ho khetheha, Czech Republic, Engelane le Jeremane, ho tloaelehile ho baka li-pie le bohobe ka konofolo ea naha, hammoho le ho eketsa lisalate le lijana tse chesang. Leha ho le joalo, linaheng tsa Europe, ntle le Lithuania le Latvia, semela ha se thathamisitsoe Bukeng e Khubelu, ho bolelang hore e teng bakeng sa theko ea molao.
Ena ke semela feela se sa bitsoang primrose ka lebaka la lipalesa tsa lipalesa. Mme leha litsebi tsa baeloji li nka konofolo e hlaha e le "ephemeroid ea morao-rao", ho ba bangata ba rona ke e 'ngoe ea lijalo tsa pele, eseng mose ho maoatle ebile eseng limela tsa sethopo tseo u li batlang haholo kamora mariha. Ka hona, ha 'maraka o re fa konofolo e tala e hlaha ka tatso e bobebe ea konofolo, re lumela ka boithatelo tlhahiso ena. Ka mokhoa o ntseng o eketseha, konofolo e hlaha e ka bonoa lisuphamaketeng.
Nalane ea konofolo e hlaha
Roma ea khale, konofolo ea naha ea Aesculapius e ne e nkuoa e le pheko e ntle ea ho hloekisa mpa le mali. Litlalehong tsa mehleng ea khale tsa bongaka, konofolo e hlaha e boleloa e le moemeli oa thibelo nakong ea mafu a seoa, k'holera le mafu a mang a tšoaetsanoang.
Motseng oa Jeremane oa Eberbach, liketsahalo li tšoaroa selemo le selemo tlasa lebitso la "Eberbacher Bärlauchtage", e etselitsoeng konofolo ea naha le ts'ebeliso ea eona ho pheheng.
Melemo ea konofolo e hlaha
Ka ntle e ts'oana le khahla ea phula, empa e monko o monate joaloka konofolo, konofolo e hlaha ke ntlo ea polokelo ea livithamini, lirafshoa, liminerale le liasiti tsa amino.
E na le vithamine C e ngata, lioli tsa bohlokoa, li-phytoncides le lysozyme, mme e nkuoa e le moemeli ea sebetsang hantle oa mafu a phefumolohang. Bear eiee e matlafatsa takatso ea lijo, e ntlafatsa ts'ebetso ea ts'ebetso ea lijo le ho fokotsa kotsi ea ho ba le maloetse a qoqotho.
Ramson e boetse e sebelisoa khafetsa bakeng sa khaello ea livithamine. Ho bohlokoa haholo ho ja konofolo ea naha mathoasong a selemo, ha 'mele o le tlhokong e kholo ea ho tlatsa khaello ea livithamini le liminerale kamora mariha.
Ntle le moo, melemo ea konofolo ea naha e netefalitsoe bakeng sa methapo ea pelo. Bear eiee, ho latela The Guardian, e hlasimolla pelo le ho hloekisa mali, hammoho le khatello e tlase ea mali le ho fokotsa kotsi ea stroke. Konofolo ea kamehla, joalo ka ha litsebi li hlokomela, le eona e na le litšobotsi tse tla ama tšebetso ea methapo ea pelo hantle, empa konofolo e hlaha e na le phello e matla le ho feta.
E kotsi
Litsebi li khothaletsa ho se sebelise konofolo e hlaha hampe, eo, haeba e sebelisoa ka mokhoa o seng bohlale, e ka bakang boroko, ho opeloa ke hlooho le ho se je lijo. Ho ea ka mehloli e fapaneng, tloaelo ea letsatsi le letsatsi ea konofolo e hlaha e ka ba makhasi a 10 ho isa ho a 25.
Ka lehlakoreng le leng, ba nang le cholecystitis, hepatitis, pancreatitis, liso tsa ka mpeng, gastritis le lefu la sethoathoa ba lokela ho emisa ho sebelisa konofolo e hlaha. Phello e matla e matlafatsang ea semela tšilong ea lijo e ka ama tšebetso e mpe ea mpa le mala a seng a ntse a ruruhile.
Haeba u se na mathata ana a bophelo bo botle, ikutloe u lokolohile ho eketsa konofolo e hlaha ho lisalate, lisamentjhisi, u lokise moriana oa pesto ho eona ebe u e kenya ka sopho.
Ho folisa thepa
Bear eiee ke semela se setle sa mahe a linotši, linotši ka boithatelo li bokella lero la lipalesa tsa lona. Mahe a linotši a joalo, ntle le ho ba le tatso e ikhethang, a bohlokoa hape bakeng sa ho matlafatsa mesifa ea pelo. Joalo ka mefuta eohle ea eiee, konofolo e hlaha e na le thepa ea phytoncidal: liiee tse 'maloa tse sitsoeng li bolaea libaktheria tse ngata tsa pathogenic.
Melemo ea semela ea semela e tsebahala ka nako e telele, ho tloha mehleng ea Bagerike ba khale, Baroma le Macelt. Maetong a hōle, basesisi ba ile ba li boloka e le moriana oa sefuba. Esita le hona joale, e sebelisoa haholo merianeng ea setso linaheng tse ngata. Ho lumeloa hore konofolo e hlaha e tloaetsa metabolism, e theola khatello ea mali, e thibela ho bokellana ha k'holeseterole le ho hlatsoa methapo ea mali. Limela tse sehiloeng ka gruel li sebelisetsoa ho khohlela le bronchitis, mme decoction ea tsona e sebelisetsoa ho phekola rheumatism le radiculitis.
Ramson ha a pheha
Makhasi (hammoho le likutu le bulbs) tsa konofolo e hlaha li kotuloa nakong ea selemo ho tloha ha makhasi a hlaha le ho fihlela a thunya (qalong ea lehlabula), ka lebaka la tatso ea bona ea konofolo, monko le lintho tse ngata tsa bohlokoa.
Li-ramson li sebelisoa lisalateng, li ka kenyelletsoa lijana tse chesang (sopho, sechu), sautéed mme, ka papiso le sepinichi, li eketsoa ho li-omelets, chisi, ho tlatsa pie.
Ka papiso le moriana oa pesto, o ka etsa sena ho tsoa ho konofolo e hlaha, o nkela basil ka eona (o eketsa konofolo le oli ea mohloaare).
Ka kakaretso, konofolo e hlaha ke metsoalle le linoko tse ling: pepere e ntšo le e khubelu, turmeric, nigella, azhgon, rosemary, marjoram, sesame, sage, shambhala… Konofolo e hlaha ea linotši e ba monate haholo. Hape, bere eiee e ka hoamisoa, ho noka ka letsoai, ho tsitlallela oli. Ho fapana le linoko tse ling, konofolo ea naheng ha e ome, hobane e lahleheloa ke monko, tatso le livithamine.